Το Κνωσανό φαράγγι εντοπίζεται κοντά στις Αρχάνες και η διαδρομή έχει συνολικό μήκος περίπου 5,7 χλμ. Το διασχίζει ο χείμαρρος Καίρατος ή Κατσαμπάς, ο οποίος περνώντας από την Αγία Ειρήνη και την Κνωσό καταλήγει στη θάλασσα, στην περιοχή Κατσαμπά. Η περιοχή του φαραγγιού, η οποία ονομάζεται και Παράδεισος, έχει χαρακτηριστεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000.
Η ποικιλότητα των ειδών χλωρίδας στην περιοχή είναι μικρή, λόγω της ύπαρξης σκίασης από τα κυριαρχούντα είδη που είναι το πλατάνι και ο βάτος. Συνολικά στο φαράγγι εμφανίζονται μέχρι τώρα 120 είδη φυτών. Ενδημικά είδη εμφανίζονται μόνο στα πρανή των φαραγγιών όπου υπάρχουν 11 είδη, από τα οποία τα 2 είναι σπάνια και τα 9 κοινά ενδημικά της Κρήτης. Δύο μεταναστευτικά είδη πουλιών που συναντώνται στο φαράγγι είναι οι μυγοχάφτες και οι τσαλαπετεινοί.
Υπάρχουν επίσης κάργιες και ορισμένα βραχόβια είδη, όπως ο γαλαζοκότσυφας. Η πλειονότητα των υπόλοιπων ειδών είναι η τυπική της θαμνώδους βλάστησης. Στα σημεία όπου υπάρχουν τέλματα γλυκού νερού και παραποτάμια δέντρα συναντάται μεγάλη ποικιλία στρουθιόμορφων, όπως σπίζες και παπαδίτσες. Επίσης, στο φαράγγι απαντάται η νεροχελώνα και τα αμφίβια πρασινόφρυνος και δεντροβάτραχος.
Επίσης περνάει στη θέση Κάτω Μύλος, όπου υπάρχουν ακόμη ίχνη παλιού νερόμυλου. Από εκεί και μετά η χωμάτινη ρεματιά δίνει τη θέση της στον μαλακό ασβεστόλιθο και το ρέμα μετατρέπεται απότομα σε ένα στενό φαράγγι με ψηλά πετρώματα και όμορφες βραχοσκεπές, το οποίο αποτέλεσε και το κύριο τροφοδότη του κολοσιαίου Ενετικού Υδραγωγείου του Μοροζίνι. Στο τμήμα αυτό που ονομάζεται Αρχανιώτικο Φαράγγι και είναι το πιο εντυπωσιακό σημείο όλου του ρέματος, διέρχεται παράλληλα δρόμος που οδηγεί στο χωριό Σύλλαμος και έτσι είναι πολύ εύκολα προσβάσιμο ακόμη και με αυτοκίνητο.
Μέσα στην κοίτη του φαραγγιού και λίγα μέτρα νότια της γέφυρας σχηματίζεται ένας μοναδικός καταρράκτης ύψους περίπου 4μ με ροή νερού σχεδόν όλο το χρόνο. Από εδώ και μετά η πορεία μέσα στην κοίτη του φαραγγιού είναι σχεδόν αδύνατη, λόγω πυκνής βλάστησης
Ιστοσελίδες
https://petronikolis.gr