Το Μνημείο της Ελευθερίας βρίσκεται στο Προμαχώνα Ποδοκάταρο, έναν από τους έντεκα Προμαχώνες των Τειχών της Λευκωσίας και σε κοντινή απόσταση από την Πλατεία Αρχιεπισκοπής. Παρουσιάζει 17 ρεαλιστικές μορφές τοποθετημένες μπροστά σε μια κατασκευή σε τύπο πυραμίδας από λευκό μάρμαρο που απεικονίζει τη φυλακή. Η Ελευθερία είναι η μορφή στο ψηλότερο βάθρο που με το χέρι της δείχνει τον ουρανό. Δυο στρατιώτες ανοίγουν τις αλυσίδες της φυλακής. Οι φυλακισμένοι εξέρχονται κοιτάζοντας τριγύρω τους με ανάμεικτα συναισθήματα που αποτυπώνονται στα πρόσωπα τους. Το μνημείο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Ιωάννης Νοταράς που ήρθε από την Ελλάδα γι’ αυτό το σκοπό. Ανάμεσα στους φυλακισμένους είναι ιερείς, στρατιώτες, πολίτες, χωρικοί, απλοί άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες. Το Μνημείο, που συμπληρώθηκε το 1973, και αρχικά σχεδιάστηκε ως αφιέρωμα στον αγώνα της ΕΟΚΑ, δεν εγκαινιάσθηκε ποτέ. Το 1974 ανακοινώθηκε ότι τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν όταν η Κύπρος θα ελευθερωθεί από τον τουρκικό στρατό κατοχής που κατέχει το 40% σχεδόν του Κυπριακού εδάφους.
